Każdy pracodawca musi sprostać wielu wymaganiom i obowiązkom w dziedzinie BHP. W tym w zakresie utworzenia i zapewnienia funkcjonowania w firmie odpowiednich organów ds. BHP. Czy jednak wymóg ten dotyczy absolutnie wszystkich przedsiębiorców? Czy specjalista BHP zatrudniony w firmie to konieczność? Podpowiadamy.
Specjalista, czy służba BHP? Wszystko zależy od liczby zatrudnionych
Zadania z zakresu BHP będą wykonywane w mniejszych i większych firmach podobnie, lecz przez różne organy. Jeśli zatrudniasz powyżej 100 pracowników, obligatoryjne będzie dla Ciebie powołanie służby BHP pełniącej w firmie funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy – Dz. U. z 1997 r. nr 109, poz. 704 ze zm.).
§ 1 ust. 3 wymienionego rozporządzenia mówi, że w przedsiębiorstwie zatrudniającym od 100 do 600 pracowników pracodawca może utworzyć także jednoosobową komórkę ds. BHP. Osoba wypełniająca tutaj obowiązki z zakresu BHP powinna być zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy. Jako pracodawca możesz także utworzyć służbę BHP, nawiązując z pracownikiem odrębny, dodatkowy i dotyczący wyłącznie zadań służby stosunek pracy.
Mniejsze przedsiębiorstwa, w których pracuje do 100 pracowników, nie muszą już powoływać tego rodzaju organu. Konieczne jednak będzie w takim wypadku powierzenie zadań służby jednemu wybranemu pracownikowi, zajmującemu inne, niezwiązane z BHP stanowisko pracy (może to być np. pracownik biurowy). Jeśli natomiast:
- zatrudniasz do 10 pracowników, lub
- zatrudniasz do 20 pracowników i jesteś zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków, Dz. U. z 2016 r. poz. 1005), a ponadto
- masz odpowiednie kwalifikacje – § 13 rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. nr 180, poz. 1860 ze zm.),
możesz jako pracodawca samodzielnie wykonywać zadania i obowiązki w zakresie BHP w swojej firmie.
Rozwiązaniem zarówno zgodnym z obowiązującymi przepisami, jak i korzystnym, przede wszystkim z organizacyjnego punktu widzenia, jest przekazanie zadań z zakresu BHP zewnętrznemu specjaliście. To dobre posunięcie m.in. w sytuacji braku u pracodawcy lub pracowników odpowiednich kompetencji i formalnych kwalifikacji do prowadzenia spraw BHP w firmie. Po rozwiązanie takie sięgają zarówno małe, jak i duże firmy. Może się to odbywać np. w formie outsourcingu (korzystania z usług firmy profesjonalnie zajmującej się BHP). Pamiętaj jednak, że skorzystanie z usług zewnętrznego specjalisty ds. BHP nie zwalnia Cię, jako pracodawcy, z dbania o należyte przestrzeganie zasad BHP w Twojej firmie.
Specjalista BHP – wymagania i kwalifikacje
Zgodnie z istniejącymi przepisami, pracownik wypełniający w firmie zadania służby BHP musi posiadać ku temu odpowiednie kwalifikacje. Są one określone w rozporządzeniu w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Minimalne wymagania to tutaj konieczność uzyskania zawodu technika BHP. Wyższe stopnie w służbie BHP wymagać będą np. ukończenia studiów podyplomowych w zakresie BHP oraz posiadania przynajmniej rocznego stażu w pełnieniu służby BHP.
W takiej sytuacji przewidziane są dla wybranego pracownika także odpowiednio zdefiniowane stanowiska, tj. inspektora, starszego inspektora, specjalisty, starszego specjalisty oraz głównego specjalisty do spraw BHP. Poza określonymi kwalifikacjami pracownik służby BHP powinien ukończyć odpowiednie szkolenie BHP, dedykowane właśnie wypełnianiu zadań tej służby.